Башҡорт теленән дидактик материалдар

Тема: Сифат

№1.

Сифаттар өҫтәп, тексты уҡығыҙ һәм күсереп яҙығыҙ.

... яҙ килде.  Ер өҫтө ... үлән менәнҡапланды. ..., ..., ..., күбәләктәр осалар. ... сыйырсыҡтар, ... һандуғастар, ...  кәкүктәр һайрашалар.

№2.

  Түбәндәге исемдәргә сифаттар табып яҙығыҙ.

Ҡыяр, күлдәк, помидор, ямғыр, буран, китап, уҡыусы, ҡояш, йәй, ҡыш.

№3.

Бирелгән сифаттарға исемдәр табып яҙығыҙ.

Аҡ, һалҡын, эҫе, йәшел, ҡара, тоҙло, ҙур, бәләкәй, киң.

№4.

Уҡығыҙ. Бирелгән һүҙҙәр ниндәй һорауҙарға  яуап бирә. Сифаттарҙы ғына айырып яҙып алығыҙ.

ағас                 көҙ               йүгерә                 йылмая

үлән                яҙ                 уҡый                    матур

зәңгәр             йәй               өҫтәл                   яңы

сәскә              ҡыш              дәфтәр                 ҙур

№5.

Уҡығыҙ. Бирелгән сифаттарға ҡапма-ҡаршы мәғәнәле һүҙҙәр табып яҙығыҙ.

тоҙло                       һай                        еңел

йомарт                    эре                         йәш

һалҡын                    йомшаҡ                 яҡшы

ҡаты                         матур                    киң

аҡ                             ҙур                          аҡыллы

№6.

1. Йомаҡтарҙы уҡығыҙ, яуаптарын табығыҙ.

1.Ҡыҙыл төймә таптым,                       3.Һыу өҫтөндә һары май

   Ауыҙыма ҡаптым.                               Батмай ҙа, иремәй  ҙә.

2.Үҙе ҡып-ҡыҙыл,                                4. Ҡышын да йәшел,

Күлдәге йәм-йәшел.                                Йәйен дә йәшел.

2. Йомаҡтарҙы күсереп яҙығыҙ, сифаттарҙың аҫтына тулҡынлы һыҙыҡ һыҙығыҙ.

Бирелгән сифаттарҙың синонимдарын табып яҙығыҙ.

Ҙур, ... ...

Матур, ... ...

Саф, ... ...

Аҡыллы, ... ...

№8.

Бирелгән хәрефтәрҙән һүҙҙәр төҙөгөҙ. Ниндәй сифаттар бирелгән.

“Аҙашҡан”  хәрефтәртәр.

Лыҡҙы, ҡа, ккү, оһро, шәлйе, ааҡр, ыһар, ла.

№9.

Бирелгән тексты уҡығыҙ. Сифаттарҙы табып, үҙе бәйләнеп килгән исем менән күсереп яҙып алығыҙ.

 Һауа зәп-зәңгәр. Аҡһыл болоттар араһынан март ҡояшы йылмая. Мин тирә-яҡҡа ҡарай-ҡарай атлайым.Ана көлә-көлә аҡ комбинезон, аҡ бүрек кейгән ҡыҙыҡай килә. Ул бәләкәй генә аҡ эт етәкләгән. Эте шундай һөйкөмлө. Йә тирә-яҡҡа тартыла, йә ҡарға аунап уйнай. Эт миңә тартылды. Ә ҡыҙыҡай этен йәһәт кенә күтәреп алды ла йүгереп киттеп барҙы. (Р.Назарова)

№10.

Бирелгән сифаттарҙы төрлө дәрәжәлә ҡуйып яҙығыҙ.

Зәңгәр, ал, аҡ, ҡыҙыл, ҡара, һары.

Мәҫәлән: ҡара, ҡарараҡ, ҡап-ҡара, ҡараһыу.

№11.

Бирелгән шиғырҙарҙы тасуири уҡығыҙ, сифаттарҙы табығыҙ.

              Аҡтүш.                                                     Ҡуян.

Аҡтүш исемле                                      Алғы аяғы ҡыҫҡа,

Этем бар минең.                                  Сабырға ул бик оҫта.

Һин уны күрһәң                                    Һоро тунын һала ла

Ҡыҙығыр инең.                                      Аҡ тунын кейә ҡышҡа.

Үҙе бәләкәс,

 Ҡолағы һалбыр.                                   Аҡ ҡуян, йомшаҡ ҡуян

 Ә түше ап-аҡ,                                       Беҙгә ҡунаҡҡа килгән.

Ҡойроғо ялбыр.                                     Ҡойроғо ҡыҫҡа ҡына,

Мороно осло,                                        Ҡолағы ергә тейгән.

Тәпәйҙәре ныҡ,

Күҙендә, гүйә,                                                             ( М.Бикбова.)

Баҡып тора ут.  ( А.Игебаев)